Η πιο συχνή αιτία πόνου και ενοχλήσεων στο γόνατο σε ανθρώπους νεαρότερης ηλικίας είναι αυτό που ονομάζουμε «Χονδροπάθεια Επιγονατίδας» ή «Επιγονατιδομηριαίος πόνος» (PatelloFemoral pain syndrome). Πρόκειται για ενοχλήσεις ή πόνο στην πρόσθια επιφάνεια του γόνατος σε άτομα νεαρής και μέσης ηλικίας που συνοδεύεται συχνά από αίσθημα τριγμού.
Ποια είναι τα συμπτώματα:
Βαθύς, ήπιος πόνος ή ενόχληση στην πρόσθια περιοχή του γόνατος. Συνήθως εμφανίζεται μετά από:
- Άσκηση που απαιτεί λύγισμα του γόνατος όπως χρήση σκαλοπατιών, άλματα, βαθιά καθίσματα, τρέξιμο (ειδικά μεγάλες αποστάσεις)
- Μετά από παρατεταμένη καθιστική θέση με λυγισμένα γόνατα (όπως π.χ στο σινεμά)
- Αλλαγή στην ένταση της άσκησης, το έδαφος ή τον εξοπλισμό
Ποιους προσβάλει:
Είναι συχνότερο σε νεαρότερης ηλικίας ανθρώπους (εφηβεία ως 40 ετών) αλλά μπορεί να αφορά και μέσης ηλικίας άτομα. Οι γυναίκες προσβάλλονται συχνότερα από τους άνδρες. Αφορά τόσο τους αθλούμενους όσο και άτομα που δεν αθλούνται.
Τι συμβαίνει:
Κατά την κάμψη του γόνατος η επιγονατίδα ασκεί πίεση στο μηριαίο οστό προκαλώντας ενόχληση και ίσως αίσθημα τριγμού. Λόγω της επαναλαμβανόμενης τριβής ο χόνδρος της επιγονατίδας και του μηριαίου φθείρονται προκαλώντας περισσότερο πόνο και δυσκολίες σε αθλητικές δραστηριότητες αλλά και την καθημερινότητα. Αν εξελιχθεί στην πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε οστεοαρθρίτιδα της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης.
Ποια είναι τα αίτια:
Συνήθως οφείλεται σε ανατομικά ή/και εμβιομηχανικά αίτια όπως:
- Βλαισότητα γόνατος (το γόνατο να είναι λοξό προς τα έξω)
- Μικρό μέγεθος και υψηλή θέση της επιγονατίδας
- Αβαθής τροχιλία μηριαίου (περιοχή του μηριαίου οστού που αρθρώνεται με την επιγονατίδα)
- Ανεπάρκεια έσω πλατέως μυός (τμήμα του τετρακεφάλου μυός)
- Πρηνισμός ποδιού (να πατάμε στραβά)
- Υπερβολική καταπόνηση, τραυματισμός
- Γενετική προδιάθεση για εκφύλιση χόνδρου
Εικ. Βλαισό γόνατο (η κνήμη είναι προς τα έξω) και πρηνισμός ποδιού (φόρτιση της έσω πλευράς της πτέρνας)
Εικ. Αν η επιγονατίδα βρίσκεται ανατομικά παρεκτοπισμένη προς τα έξω οδηγεί συχνά σε αυξημένη τριβή και χονδροπάθεια
Διάγνωση:
Το ιστορικό του ασθενούς, η εντόπιση των ενοχλήσεων και η κλινική εξέταση συνήθως είναι αρκετά για να τεθεί η διάγνωση. Μερικές φορές θα χρειασθούν ακτινογραφίες ή μαγνητική τομογραφία για να εκτιμηθεί η σοβαρότητα της χονδροπάθειας.
Ποια είναι η Θεραπεία:
Η θεραπεία θα εξαρτηθεί από την ακριβή αιτία της χονδροπάθειας και τη σοβαρότητα της βλάβης. Στα αρχικά στάδια είναι συνήθως συντηρητική (μη χειρουργική) και περιλαμβάνει:
- Τροποποίηση άσκησης και καθημερινών δραστηριοτήτων (π.χ αποφυγή χρήσης σκαλοπατιών)
- Χρήση κατάλληλων ελαστικών επιγονατίδων
- Διόρθωση εμβιομηχανικών προβλημάτων (π.χ χρήση ορθοπαιδικών πελμάτων)
- Ενδυνάμωση τετρακεφάλου και ειδικά του έσω πλατέως μυός
- Βελτίωση ιδιοδεκτικότητας (ασκήσεις που εκπαιδεύουν το νευρικό σύστημα ώστε να προστατεύεται το γόνατο)
- Μπορείτε να ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα άσκησης με τη βοήθεια του ιατρού ή του φυσικοθεραπευτή σας. Ενδεικτικές ασκήσεις δείτε εδώ:
Όταν χρειάζεται μπορούν να χρησιμοποιηθούν ενέσιμες θεραπείες με Υαλουρονικό οξύ και PRP ώστε να μειωθεί η τριβή και να προστατευθεί ο χόνδρος.
Αν τα παραπάνω αποτύχουν ή αν πρόκειται για προχωρημένη περίπτωση βλάβης ίσως χρειασθεί χειρουργική παρέμβαση. Αυτή περιλαμβάνει:
- Διόρθωση των πιθανών ανατομικών ανωμαλιών όπως π.χ χαλάρωση και συρραφή συνδέσμων, οστεοτομίες κνημιαίου κυρτώματος με σκοπό την αποφόρτιση της επιγονατιδομηριαίας άρθρωσης
- Επιδιόρθωση του χόνδρου που έχει βλαφθεί με τεχνικές όπως νανοκατάγματα, μεταφορά/μεταμόσχευση χόνδρου ή συνθετικά ικριώματα/μεμβράνες για την επούλωση των βλαβών, καλλιέργειες χονδροκυττάρων ή βλαστοκύτταρα
Εικ. Χειρουργική διόρθωση θέσης επιγονατίδας
Στο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε πως γίνεται χειρουργικά η διόρθωση βλαβών του αρθρικού χόνδρου με ένα συνδυασμό Νανοκαταγμάτων, Ικριώματος και Βλαστοκυττάρων:
Συνοπτικά:
Η χονδροπάθεια της επιγονατίδας είναι μια πολύ συχνή πάθηση που ακολουθεί τον ασθενή ή τον αθλούμενο κατά τη διάρκεια της ζωής του και σπάνια εξαφανίζεται εντελώς. Η επιδείνωση του όμως μπορεί να επιβραδυνθεί ή να βελτιωθεί με τη σωστή θεραπεία. Συνήθως αντιμετωπίζεται συντηρητικά στις περισσότερες περιπτώσεις αλλά απαιτεί υπομονή και συμμόρφωση του ασθενούς με το πρόγραμμα θεραπειών/άσκησης. Σε περίπτωση σοβαρής βλάβης ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός θα προτείνει την κατάλληλη χειρουργική αντιμετώπιση για τον πάσχοντα.
