Τα κατάγματα της κλείδας είναι συχνά απαντούμενα και αφορούν συνήθως νεαρότερες ηλικίες. Προκαλούνται ως αποτέλεσμα πτώσης στο έδαφος με τον ώμο ή τεντωμένο χέρι. Το κάταγμα συμβαίνει συνήθως στο μεσαίο τμήμα της κλείδας. Στο έσω και στο έξω τμήμα συμβαίνει σπανιότερα.
Εικ. Εντόπιση καταγμάτων κλείδας
Εικ. Κάταγμα μεσότητας κλείδας με μικρή παρεκτόπιση
Τα κατάγματα της μεσότητας (τα πιο συχνά) αντιμετωπίζονταν στο παρελθόν αποκλειστικά συντηρητικά εκτός ελαχίστων περιπτώσεων (π.χ ανοικτό τραύμα, αν υπήρχε και άλλο κάταγμαστον ώμο, νευραγγειακή βλάβη). Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την ανάπαυση του άνω άκρου σε φάκελο ανάρτησης είτε ένα τρόπο επίδεσης που λέγεται οκτωειδής.
Εικ. Ανάρτηση σε φάκελο και οκτωειδής επίδεση
Αυτό εξακολουθεί να θεωρείται η καλύτερη θεραπεία για τα απαρεκτόπιστα ή ελάχιστα παρεκτοπισμένα κατάγματα της μεσότητας της κλείδας. Η πώρωση (το κόλλημα) του κατάγματος ολοκληρώνεται σε 6-8 εβδομάδες κατά μ.ο χωρίς επιπλοκές συνήθως και ο ασθενής επιστρέφει σταδιακά σε πλήρη δραστηριότητα. Συμμετοχή με ασφάλεια σε αθλητικές δραστηριότητες είναι συνήθως δυνατή σε περίπου 3 μήνες.
Στα παρεκτοπισμένα όμως κατάγματα (δηλ. αυτά όπου τα σπασμένα κομμάτια δεν έχουν επαφή μεταξύ τους) η πορεία δεν είναι όπως την περιγράψαμε. Ειδικά τα κατάγματα όπου τα τμήματα έχουν παρεκτοπιστεί 2 εκατοστά ή περισσότερο καθώς και τα συντριπτικά κατάγματα (δηλ.όσα είναι σπασμένα σε τρία ή περισσότερα κομμάτια) είναι καλό να αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Η χειρουργική επέμβαση γίνεται με την τοποθέτηση ειδικής πλάκας και βιδών.
 |
 |
Εικ. Αριστερά: Παρεκτοπισμένο κάταγμα . Δεξιά: Παρεκτοπισμένο και Συντριπτικό
Εικ. Χειρουργική αντιμετώπιση με πλάκα και βίδες
Τα πλεονεκτήματα της χειρουργικής αντιμετώπισης στα παρεκτοπισμένα κατάγματα είναι:
- Μείωση της πιθανότητας ψευθάρθρωσης (να μην κολλήσει τα κάταγμα)
- Χειρουργικά: 1% Συντηρητικά: 18%
- Μείωση της πιθανότητας πλημμελούς πώρωσης (να κολλήσει στραβά)
- Χειρουργικά: 0% Συντηρητικά: 15%
- Επιτάχυνση του χρόνου πώρωσης (κολλάει πιο γρήγορα).
- Χειρουργικά: 15 εβδομάδες Συντηρητικά: 24 εβδομάδες
- Ελαφρά Καλύτερο λειτουργικό αποτέλεσμα
Βελτίωση του αισθητικού αποτελέσματος (αποφυγή τοπικής διόγκωσης και βράχυνσης του ώμου). Ύπαρξη όμως χειρουργικής τομής
Εικ.Ακτινογραφία πώρωσης σε πλημμελή θέση
Εικ. Φωτογραφία ασθενούς με πώρωση σε πλημμελή θέση (διόγκωση και παραμόρφωση περιοχής. Κοντός και πεσμένος ώμος)
Μειονεκτήματα χειρουργικής αντιμετώπισης:
- Οι γενικοί κίνδυνοι μιας χειρουργικής επέμβασης
- Η ανάγκη για δεύτερη επέμβαση για αφαίρεση των υλικών (πλάκας- βίδας) μετά από περίπου ένα έτος. Αν προκαλούν ενοχλήσεις ίσως χρειαστεί να αφαιρεθεί συντομότερα
- Μικροβιακή φλεγμονή (2 % ) που ίσως απαιτήσει αφαίρεση υλικών και χειρουργικό καθαρισμό
- Αιμωδία (μόνιμο μούδιασμα) στην χειρουργική τομή και γύρω απ’αυτή. Ένας υψηλός αριθμός ασθενών (18%) δηλώνει πως αυτό το μούδιασμα είναι ενοχλητικό.
Εικ. Μετεγχειρητική ουλή
Συμπερασματικά: Στα κατάγματα μεσότητας της κλείδας χρειάζεται προσεκτική επιλογή ασθενών προς χειρουργική αντιμετώπιση για να αποφευχθούν αχρείαστες επεμβάσεις. Συγχρόνως πρέπει να προτείνεται η χειρουργική αντιμετώπιση σε ασθενείς με παρεκτοπισμένα και συντριπτικά κατάγματα ώστε να αποφευχθεί κυρίως η ψευθάρθρωση (μη κόλλημα) του κατάγματος και δευτερευόντως η παραμόρφωση του ώμου.
Βιβλιογραφία:
JBJS Clavicle fractures Webinar 15 Dec, 2014
BMC, Fiquereido GS et al, 2015
BMC, Beirer M et l, 2015